Vrede – Sjalom

Vastenoverweging 9 – vrijdag 11 maart 2022

Ik las in een mail die me gisteren werd toegezonden onderstaande tekst. Eronder vind je de naam van de schijfster. Die is van belang om de tekst in zijn context te kunnen plaatsen.
“De boodschap van de Bijbel is nog steeds actueel, ook na al die jaren van zogenaamde evolutionaire vooruitgang en een continu toenemend geloof in menselijkheid. Zwart en wit bestaan nog steeds, net als goed en kwaad, God en de duivel, de agressor en zijn slachtoffers. En zoals de Joodse wijsheid benadrukt: ‘God identificeert zich altijd met de degene die onrecht is aangedaan. God kiest partij.’

Er is vergeving beschikbaar, voor iedereen, zelfs voor mensen die martelen. Maar eerst moeten ze ophouden zich te identificeren met hun zonde. Elke keuze die we maken is bepalend voor de richting waarin we gaan. Als Hij vergeving wil schenken aan mensen, nodigt God hen niet zozeer uit om beter gedrag te vertonen of eenvoudigweg betere keuzes te maken. Nee, Hij vraagt totale ommekeer, een volledige koerswijziging.
De zondaar liefhebben betekent betrokkenheid bij het heil van hun ziel, niet toegeeflijkheid voor hun kwaad. Ik vergeef om mijn eigen hart de vrijheid te geven.”
De auteur hiervan is Nadiyka Gerbish. Ze is een bekende Oekraïense christelijke schrijfster en vertaler. Ze is een van degenen die is moeten vluchten. Op dit moment is ze in Polen met haar dochtertje.

Tegen deze achtergrond nadenken over wat vrede eigenlijk is, en wat God ermee doet, ik kan ik me inbeelden dat dit niet eenvoudig is. Alles kwijt zijn, je partner moeten achterlaten tussen kogels en bommen, en dan schrijven over vergeving en hopen op vrede: ik vraag me af hoe je je gedachten daar dan kunt bijhouden. Hoe je dan tijd vindt om biddend te gaan nadenken en opschrijven wat God je laat zien, het roept bij mij alleen maar respect op voor deze zuster.

Vrede! Voor vrede wordt nu voor gebeden in Oekraïne, maar zeker ook in Rusland, in heel Europa en tot ver daarbuiten. En misschien is vandaag het moment om ook onze vastengedachten eens daarop te richten?

Laat ons eens kijken wat vrede eigenlijk betekent in Bijbelse termen.
Het begrip ‘vrede’ heeft in het Nieuwe Testament, onder invloed van het Oude Testament, een veelomvattende betekenis gekregen. Maar in het nieuw-testamentisch Grieks heeft het woord een veel bredere interpretatie gekregen. Het heeft namelijk de betekenis overgenomen van het Hebreeuwse woord voor vrede – sjalom. Vrede omvat daarmee in het Nieuwe Testament, net als sjalom in het Oude Testament, allerlei aspecten van de ‘heelheid’ van een persoon of een groep: het kan behalve op de afwezigheid van oorlog ook betrekking hebben op veiligheid, welzijn, gezondheid en geestelijke heelheid.
Drie betekenissen van ‘vrede’ komen in het bijzonder naar voren in het Nieuwe Testament:
• vrede als het tegenovergestelde van strijd;
• vrede als het herstel van de relatie tussen God en de mens;
• geestelijke vrede.
Ook wordt het woord ‘vrede’ in het Nieuwe Testament regelmatig gebruikt als groet.
Vrede als het tegenovergestelde van strijd
Ondanks het bredere betekenisveld van ‘vrede’ in het Nieuwe Testament komt ook de klassieke, ‘seculiere’ betekenis ervan nog vaak voor: vrede als het ont-breken van oorlog of strijd. Daarbij kan het gaan om vrede tussen verschillende volken (Lucas 14:32), maar ook om vrede tussen bijvoorbeeld familieleden (Matteüs 10:34; Lucas 12:51). In de nieuwtestamentische brieven worden christenen meerdere malen aangemoedigd om de vrede te bewaren in hun relatie met andere mensen, vooral met medegelovigen (zie Romeinen 14:19; Efeziërs 4:3; Hebreeën 12:14).
Vrede als herstel van de relatie tussen God en de mens
Een bijzondere betekenis van vrede in het Nieuwe Testament is de vrede tussen God en de mens dankzij Jezus Christus. Voordat de mens tot geloof kwam, was hij vervreemd van God (Efeziërs 4:18; Kolossenzen 1:21). Maar door Christus is hij met God verzoend. Dankzij hem is er weer vrede gekomen tussen God en de mens (Romeinen 5:1; Kolossenzen 1:20).
Geestelijke vrede
Soms betekent vrede in het Nieuwe Testament vrede en rust in iemands hart, een vrede die door God geschonken wordt (Filippenzen 4:7). Het is het tegenovergestelde van een angstig en bezorgd gemoed (Johannes 14:27). In Galaten 5:22 wordt deze vrede een vrucht van de Geest genoemd (zie ook Romeinen 8:6). 
‘Vrede’ als groet
Jezus groet zijn leerlingen met de zinnen ‘Ga in vrede’ (Marcus 5:34; Lucas 7:50) en ‘Ik wens jullie vrede!’ (Johannes 20:19-21). Deze begroetingen zijn bedoeld als meer dan een gewone groet: met het uitspreken van de vrede wordt deze vrede daadwerkelijk aan iemand geschonken. 
Ook Paulus en andere nieuwtestamentische briefschrijvers nemen de vredegroet op in de openingszinnen van hun brieven. Zij wensen hun lezers de vrede van God toe (zie Galaten 1:3; Efeziërs 1:2; 1 Petrus 1:2; 2 Johannes 1:3). 
Kunnen wij ook bidden voor vrede, in de drie betekenissen van het woord in het Nieuwe Testalment?

Tot slot nog een gedichtje. Zomaar. Misschien herken je er jezelf wel in?
Asse
Klein grijs stof,
U zegt: het afwezige leven,
u zegt: Het leven dat weg is...
Maar weet je ook hoe je dat moet zeggen?

Met
Die grote hoop erbij
Met het nieuwe levensvuur
Met de morgen die zingt,
Met het leven dat weer bloeit...

Heer
Help me om altijd te onthouden,
Dat alle grijze asse Licht kan worden
Dat alle strijd vrede kan worden
Dat alle onrust U kan vinden.

Ik heb mijn oude kleren achtergelaten,
Kleren walmend van zonde,
Kleren van vroeger, vol vunzige onvrede
Die oude, altijd gedragen, besmeurde kleding,
Dat gescheurde vieze stinkende gore tenue
Weg ermee

En ik trok nieuwe kleren aan…
Voor U Heer kleed ik me voor het feest!
Door U Heer draag ik de nieuwe kleren
Die u mij gaf: proper, glanzend, zijig
Eeuwig

Nu is mijn hart veranderd
Nu ben ik een nieuw kind
Nu is er vrede en bid en vast ik
Nu draag ik de kleren die Uw liefde zijn.